Ο χωρισμός είναι ένα είδος απώλειας, όπως αυτή του θανάτου. Όταν χωρίζουμε μπορεί να νιώθουμε ότι «χάνουμε τον κόσμο», «χάνουμε τον εαυτό μας», «γκρεμίζονται τα όνειρά μας»… Κάθε άνθρωπος βιώνει τον χωρισμό διαφορετικά και αυτό εξαρτάται από την προσωπικότητά του, το είδος της σχέσης, το βαθμό επένδυσης σε αυτήν καθώς και από προηγούμενες ανάλογες εμπειρίες.
Υπάρχουν όμως κάποια στάδια κοινά για όλους μας.
Το πρώτο στάδιο είναι της άρνησης, του σοκ. Στην φάση αυτή αρνούμαστε ουσιαστικά να πιστέψουμε ότι έχει συμβεί σε μας, θεωρούμε ότι είναι μία δύσκολη περίοδος για την σχέση και ελπίζουμε ότι πάλι θα είμαστε μαζί. Προσδοκούμε κάποια επικοινωνία, ένα μήνυμα και κάνουμε τέτοιες σκέψεις που φανερώνουν την δυσκολία μας να δεχτούμε το γεγονός. Στην φάση αυτή συνήθως ο ρόλος των ανθρώπων του περιβάλλοντος μας είναι αντίστοιχος.
Στην δεύτερη φάση, μας επισκέπτεται ο θυμός. Είναι το στάδιο που θυμώνουμε με τον /την σύντροφό μας. Εντοπίζουμε τί δεν μας έδωσε, πόσες ανάγκες μας άφησε ακάλυπτες. Είναι όμως και η φάση που θυμώνουμε και με τον εαυτό μας. Σκεφτόμαστε συνήθως τί δεν κάναμε «καλά» και πώς θα έπρεπε να είχαμε φερθεί.
Στο τρίτο στάδιο ξεκινούν οι διαπραγματεύσεις με τον εαυτό μας και τον/την σύντροφό μας. Έχοντας εντοπίσει τις δυσκολίες προσπαθούμε να προτείνουμε πιθανές λύσεις στον εαυτό μας ή και στον /στην σύντροφο και να εφαρμόσουμε νέους όρους και κανόνες στην δική μας σχέση με τον άλλο.
Στο επόμενο στάδιο, το στάδιο της θλίψης, έρχεται η συνειδητοποίηση πως η σχέση μας έχει τελειώσει. Βιώνουμε πιο έντονα την μοναξιά, την έλλειψη του «σημαντικού άλλου» από την ζωή και την καθημερινότητά μας. Μας συνοδεύει ένα αίσθημα αβοηθησίας «κανείς δεν καταλαβαίνει τί περνάω», «δεν μπορεί κανείς να με βοηθήσει», «Θα μείνω μόνος/μόνη…». Νιώθουμε θλίψη, βάρος από την απώλεια, κάνουμε αρνητικές και απαισιόδοξες σκέψεις για τον εαυτό μας.
Στο τέλος, έρχεται η αποδοχή. Στο στάδιο αυτό, όπως και μετά την μπόρα ξεπροβάλλει ένα πολύχρωμο ουράνιο τόξο, είμαστε πια σε θέση να δεχτούμε την κατάσταση, να ξεπεράσουμε την θλίψη, το θυμό, την ενοχή, την αδικία που νιώσαμε και να αισθανθούμε καλύτερα.
Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι κάθε άνθρωπος δεν βιώνει αναγκαστικά με αυτήν την σειρά το πένθος μιας απώλειας και ίσως περάσει παραπάνω από μία φορά το κάθε στάδιο. Ακόμη υπάρχουν περιπτώσεις που κάποια από αυτά τα στάδια μπορεί να τα έχουμε βιώσει μέσα στην σχέση μας ενώ εξελισσόταν..
ΤΙ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΚΑΝΟΥΜΕ;
- Επιτρέπουμε στον εαυτό μας να βιώσει όποιο συναίσθημα θέλει μετά τον χωρισμό. Είναι σημαντικό όπως βιώσαμε την αγάπη, τον έρωτα και γευτήκαμε τις ευχάριστες στιγμές, αντίστοιχα να «μας αφήσουμε ελεύθερους να ζήσουμε την λύπη, το θυμό, την αδικία, την ενοχή». Δεν χρειάζεται να πιεζόμαστε από το Εγώ μας ή και από κοντινά πρόσωπα του συγγενικού και φιλικού μας περιβάλλοντος να νιώσουμε οπωσδήποτε καλά και γρήγορα. Είναι σαν να προσπαθούμε να μην πονέσουμε και να μην κλάψουμε ενώ πέσαμε από μία σκάλα και χτυπήσαμε το πόδι μας. Θα είχε λογική αυτό; Μοιραζόμαστε αυτά τα συναισθήματα με πρόσωπα εμπιστοσύνης που είναι πρόθυμα να μας ακούσουν. Έτσι δεν νιώθουμε μόνοι μέσα στην κατάσταση που βιώνουμε και ταυτόχρονα «ξεφορτώνουμε» λύπη και θυμό. Το ίδιο είναι να κουβαλάω στην πλάτη μου 100 κιλά βάρος και το ίδιο 50 κιλά; Ωστόσο είναι καλό να επιλέξουμε πρόσωπα που θα μας ακούσουν και δεν θα κρίνουν ούτε την σχέση μας, ούτε εμάς. Εμείς ζήσαμε αυτό το ταξίδι, όχι εκείνοι..
- Φροντίζουμε τον εαυτό μας. Μέσα στην σχέση το ρόλο του «φροντιστή» μας τον είχε κατά ένα βαθμό (μεγάλο ή πιο μικρό κατά περίπτωση) ο/η σύντροφος. Μετά το χωρισμό, το ρόλο αυτό καλό είναι να τον πάρουμε εμείς σε επίπεδο «self to self». Αν για παράδειγμα, μας άρεσε μία ταινία, ένα είδος άθλησης ή κάποιο χόμπυ το οποίο μέσα στην σχέση δεν μπορούσαμε να πραγματοποιήσουμε, μπορούμε να το προσφέρουμε τώρα στον εαυτό μας . Μπορούμε ακόμη να φροντίσουμε την εμφάνιση μας, την διατροφή μας και να ξεκουραζόμαστε αυτό το διάστημα που ο εαυτός μας ταλαιπωρείται παραπάνω και είναι πιο ευάλωτος.
- Περιορίζουμε την επικοινωνία και διατηρούμε απόσταση από τον/την πρώην σύντροφο. Η συχνή επαφή ουσιαστικά δεν μας επιτρέπει να αποδεχτούμε το γεγονός της απώλειας, μας συντηρεί ελπίδες και εν τέλει αναλωνόμαστε στα στάδια του θυμού και της λύπης εναλλάξ. Στην περίπτωση που υπάρχουν παιδιά φροντίζουμε για την απαραίτητη επικοινωνία ως γονείς. Αν διατηρούμε επαφή με την/τον πρώην σύντροφο είναι σαν να ξύνουμε μια ανοιχτή πληγή που αιμορραγεί; Πόσο άραγε μπορεί να μας βοηθήσει αυτό;
- Τέλος, φροντίζουμε για κάποιες διασκεδαστικές «αποδράσεις» με φίλους. Θέατρο, σινεμά, ένα μαγαζί με μουσική, χορός, κάποια εκδρομή βοηθούν να ξεχάσουμε για λίγο την οδυνηρή εμπειρία και να προσθέσουμε ίσως κάποια καινούρια χαλαρωτική ή ακόμη και ξεχωριστή. Το προσωπικό μας άνοιγμα σε καινούριες εμπειρίες μπορεί να δράσει ανακουφιστικά.
Ο χωρισμός, η απώλεια σε οποιαδήποτε μορφή και ένταση, είναι πολύ σημαντικό γεγονός στην ζωή μας είτε το επιλέγουμε είτε το δεχόμαστε. Ο καθένας μας χρειάζεται το χρόνο και το χώρο να το διαχειριστεί. Αν διαπιστώνουμε ότι η θλίψη και η απόσυρση διαρκούν επί μακρόν καλό θα είναι να απευθυνθούμε σε κάποιον ειδικό.
ΤΥΛΙΓΑΔΗ ΛΕΝΑ
Γνωσιακή Αναλυτική Ψυχοθεραπεύτρια – Ειδική παιδαγωγός
